تکنولوژی ساخت افزودنی (پرینت سه بعدی) در اواخر دهه 90 میلادی پا به عرصه گذاشته و با توجه به قابلیتهای بسیار ویژهاش، نظیر حذف محدودیتهای ساختاری و گستردگی مواد قابل پرینت، خیلی زود خود را به عنوان یکی از عناصر اصلی انقلاب چهارم صنعتی مطرح کرد. در این میان با تکیه بر قابلیت پرینت لایه به لایه، تکنولوژی ساخت افزودنی، در اواخر دهه 90 میلادی پا را فراتر از صنعت گذاشته و خود را به عنوان یک تکنولوژی انقلابی در دنیای پزشکی و مهندسی پزشکی مطرح نمود. از آنجایی که اندامها و اعضای بدن انسان دارای ساختار هندسی بسیار پیچیده و برای هر شخص منحصر به فرد میباشد، تکنولوژی ساخت افزودنی مواد زیستی (بیوپرینت)، با تکیه بر پرینت لایه به لایه، تمامی محدودیتها را از پیش رو برداشته و می تواند عضو هر شخص را کاملاً متناسب با شرایط فیزیولوژیکی فرد بسازد. حوادث و بیماریها، همواره در طول حیات بشر وجود داشته و از این رو علوم پزشکی و داروشناسی از زمانهای قدیم تا به امروز، جزو علوم بسیار مهم و حیاتی برای بهبود سلامتی و رشد و شکوفایی نسل بشر بوده و هست. انسانها همواره در معرض انواع بیماریها و حوادث بودهاند و گاهاً با مشکلات نقص عضو و انواع بیماریها نظیر سرطان و بیماریهای خاص، درگیر بوده اند. به طور معمول، پزشکان برای شناخت و درمان بیماریها، نیاز به آزمایش و تجربه دارند که این تجربه، معمولاً از طریق ازمایش روی بیماران داوطلب و یا حیوانات آزمایشگاهی کسب می_شود. در صورت نقص عضو و نیاز به تعویض آن نیز، همواره صفهای طویل بیماران در انتظار وجود دارند که منتظر رسیدن عضو پیوندی از جانب بیماران مرگ مغزی هستند. با پیشرفت علم ژنتیک و توانایی بشر در کشت سلولهای بنیادی و تبدیل آن به انواع سلولهای متناسب برای بافتهای مختلف بدن، علم پزشکی و داروسازی وارد مرحلهی جدیدی شده و این امکان برای بشر به وجود آمد که روی بسیاری از بیماریها در شرایط آزمایشگاهی تحقیق کند. فناوری بیوپرینت، با هدف بهبود سلامتی بشر در حوزههایی نظیر توسعهی دارو، مدلسازی بیماری و همچنین تولید انواع بافت و اعضای بدن مورد نیاز جهت پیوند، به کمک علم پزشکی آمده است. در حال حاضر هزینه تحقیقات در حوزه پزشکی بسیار بالا بوده و تعداد نمونههای موجود، عموماً کمتر از میزان نیاز است و همین امر باعث آهسته شدن روند تحقیقات شده که از نظر اقتصادی، هزینهی زیادی را به مراکز تحقیقاتی تحمیل میکند. تکنولوژی بیوپرینت این امکان را ایجاد کرده که بخشی از ارگان مورد نیاز برای تحقیق پرینت شده و انواع آزمایشها روی آن انجام شود. همچنین برای بیمارانی که بخشی از ارگان آنها دچار بیماری یا نقصان شده، این امکان را فراهم آورده تا جایگزین مناسب برای آن عضو، به روش بیوپرینت ساخته شده و به بدن بیمار پیوند زده شود. در نهایت هدف اصلی این تکنولوژی در آینده، ساخت ارگان زنده و پیوند آن به بدن بیماران است. همچنین هزینههای تولید دارو و تحقیق روی بیماریها، با تکیه بر فناوری بیوپرینت، به شدت کاهش خواهد یافت و بدین ترتیب با گسترش این تکنولوژی به یکی از مهمترین نیازهای بشری پاسخ داده خواهد شد.
امروزه بیش از 30 کمپانی فعال در حوزه بیوپرینت در کشورهای پیشرفته مشغول به فعالیت هستند که در این میان تعدادی از آنها دارای تکنولوژی انحصاری بوده و تاکنون گامهای بسیار مهمی در جهت پرینت ارگان زنده برداشتهاند. سرمایهگذاری کلان در این حوزه، نشان از اهمیت بالای این موضوع دارد، چرا که در صورت موفقیت در این امر، این کشورها تبدیل به ابرقدرت در حوزه پزشکی میشوند. در حال حاضر در کشورمان تلاشهای کمی برای ورود به حوزه بیوپرینت انجام شده که تمامی این تلاشها در سطح تولید بیوپرینترهای ابتدایی و ساده میباشد که تنها در حوزه مدلسازی بیماری و توسعه دارو قابلیت استفاده دارند و به هیچ عنوان برای پرینت بافت زنده و با ساختار و ریزساختار پیچیده، مناسب نیستند. از این رو سرمایهگذاری روی تولید یک دستگاه بیوپرینتر با قابلیتهای ویژه و تکنولوژی مناسب در حوزه سلامت کشورمان، بسیار احساس میشود. نگارش این کتاب با هدف شناخته شدن تکنولوژیهای پرینت سهبعدی و بیوپرینت و انواع کاربرد آنها در دنیای پزشکی صورت گرفته و سعی ما بر این بوده که علاقهمندان با خواندن مطالب این کتاب، آمادگی لازم جهت ورود به این حوزه را پیدا کنند. فصل اول این کتاب به معرفی فناوری ساخت افزودنی یا پرینت سهبعدی اختصاص دارد. در این فصل با زنجیره فرآیند، دستهبندی انواع فرآیندها و مفهوم طراحی برای ساخت افزودنی آشنا خواهید شد. سپس در فصل دوم انواع تکنولوژیهای بیوپرینت تشریح شده و در فصل سوم انواع کاربردهای ساخت افزودنی و بیوپرینت در دنیای پزشکی را از نظر خواهیم گذراند. در فصل چهارم با انواع بیومواد و شرایط کشت سلولی آشنا شده و فصل پنجم نیز به شناخت بازار پرینترهای سهبعدی مورد استفاده در پزشکی اختصاص یافته است.
تعارف و مفاهیم اولیه ساخت افزودنی
انواع تکنولوژی پرینت سه بعدی در حوزه پزشکی
انواع تکنولوژی بیوپرینترها
بیومواد منابع و اصول اولیه کشت سلولی مورد استفاده در بیوپرینترها
شناخت بازار پرینترهای سه بعدی
دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
فنی و مهندسی |
مهندسي پزشكي
|