در ‌این کتاب، ضمن بیان علمی‌ مباحث گردشگری، سعی شده است گردشگری فرهنگی و میراث فرهنگی‌ ایران به شکل مبسوط‌تری مورد کنکاش و بررسی قرار گیرد‌، در فصل اول پس از مقدمه، اهمیت و مفاهیم گردشگری، اهداف و پیشینه موضوع توضیح داده شده است.

در فصل دوم، تلاش شده است گردشگری بین‌المللی و تاریخچه گردشگری در جهان و ‌ایران و همچنین انگیزه‌های گردشگران از سفر تشریح و در پایان فصل طبقه‌بندی از انواع گردشگری ارائه شده است.

در فصل سوم ضمن توضیح دیدگاه­ها و رویکردهای گردشگری، عناصر گردشگری شامل حمل ‌و‌ نقل، اقامتگاه، غذا و رستوران، جاذبه­ها و خدمات، و با توجه به آن­که گردشگری واجد اثرات منفی و مثبت فراوانی است مهم­ترین تاثیراتی که گردشگری در حوزه­های اجتماعی- فرهنگی در بر­دارد، مورد بحث قرار گرفته و نیز برخی از انواع گردشگری معرفی شده است.

در فصل چهارم میراث مادی و معنوی ‌ایران و گردشگری فرهنگی و انواع آن شامل؛ گردشگری تاریخی، گردشگری هنری، گردشگری ادبی، گردشگری خلاق، گردشگری معیشتی، گردشگری اجتماعی، گردشگری کتاب، گردشگری صوتی و گردشگری فرهنگ پاپ تشریح شده است.

در فصل پنجم، راهکارهایی به منظور حل مشکلات و رفع موانع توسعه گردشگری فرهنگی تحت عنوان نتیجه‌گیری ارایه شده است.

و در نهایت مجموعه مقررات و منشور گردشگری فرهنگی و میراث فرهنگی آورده شده است. 

 پیشگفتار........................................................................................................................................ 9

مقدمه............................................................................................................................................. 11

فصل اول: مفاهیم و کلیات......................................................................................................... 13

مقدمه.................................................................................................................................. 13

اهمیت و ضرورت گردشگری............................................................................................... 14

مفاهیم و واژگان.................................................................................................................. 17

هدف از تالیف کتاب............................................................................................................ 24

ادبیات ‌یا پیشینه تحقیق..................................................................................................... 25

فوایدتألیف ‌این کتاب.......................................................................................................... 25

فصل دوم: انگیزه‌ها و گونه‌های گردشگری............................................................................. 27

مقدمه.................................................................................................................................. 27

تاریخچه مسافرت و گردشگری در جهان............................................................................ 27

سفر در بین مسلمین........................................................................................................... 30

تاریخچه گردشگری در‌ ایران............................................................................................... 31

گردشگری ‌ایران بعد از انقلاب............................................................................................. 33

گردشگری بین‌المللی........................................................................................................... 36

انگیزه‌ها و گونه‌های گردشگری........................................................................................... 41

انگیزه سفر از دیدگاه تاریخی.............................................................................................. 43

انگیزه سفر برمبنای تحلیل‌های روان‌شناختی..................................................................... 44

سیستم مبتنی‌ بر ارزش‌ها و نگرش‌ها.................................................................................. 51

سلسله‌ مراتب انگیزه‌های‌ سفر.............................................................................................. 51

انگیزه‌ها‌ی جامعه‌شناختی.................................................................................................... 56

سفر بر اساس مقصد سفر.................................................................................................... 59

گونه‌شناسی و طبقه‌بندی انواع گردشگری.......................................................................... 59

نتیجه‌گیری فصل دوم......................................................................................................... 67

فصل سوم: عناصر گردشگری و آثار فرهنگی اجتماعی گردشگری..................................... 71

مقدمه.................................................................................................................................. 71

گردشگری تفریحی.............................................................................................................. 72

گردشگری طبیعت.............................................................................................................. 73

گردشگری شهری................................................................................................................ 73

گردشگری روستایی............................................................................................................. 74

گردشگری مذهبی............................................................................................................... 74

گردشگری ورزشی............................................................................................................... 74

گردشگری ماجراجویانه....................................................................................................... 74

گردشگری سلامت – بهداشتی............................................................................................ 75

گردشگری فرهنگی.............................................................................................................. 75

عناصر گردشگری................................................................................................................ 75

حمل و نقل.......................................................................................................................... 76

غذا و رستوران..................................................................................................................... 77

اقامتگاه................................................................................................................................ 77

خدمات................................................................................................................................ 78

جاذبه‌ها در گردشگری......................................................................................................... 79

آثار مثبت فرهنگی- اجتماعی گردشگری........................................................................... 92

رویکردها و دیدگاه‌های گردشگری...................................................................................... 95

توسعه گردشگری؛ نگاه اقتصادی به مقوله‌ای فرهنگی........................................................ 97

نتیجه‌گیری فصل سوم........................................................................................................ 99

فصل چهارم: میراث فرهنگی ‌ایران و گردشگری فرهنگی................................................... 101

مقدمه............................................................................................................................... 101

مشخصه‌های فرهنگ و هنر ‌ایران..................................................................................... 103

سفر و میهمان‌نوازی از نگاه بزرگان‌ ایرانی........................................................................ 105

رفتار و میهمان‌نوازی ‌ایرانیان............................................................................................ 106

تعاریف واژه فرهنگ.......................................................................................................... 109

ارتباط بین فرهنگ و گردشگری....................................................................................... 109

رابطه متقابل فرهنگ و گردشگری................................................................................... 116

بعد فرهنگی- اجتماعی گردشگری................................................................................... 117

تاثیر فرهنگ و جامعه برگردشگری.................................................................................. 117

تاثیر گردشگری بر فرهنگ و جامعه................................................................................. 118

میراث فرهنگی‌ ایران و گردشگری فرهنگی...................................................................... 124

میراث مادی و معنوی ایران.............................................................................................. 125

جاذبه‌های فرهنگی ‌ایران.................................................................................................. 125

میراث ناملموس ‌یا میراث معنوی..................................................................................... 156

گردشگری فرهنگی........................................................................................................... 162

تعاریف و مفاهیم گردشگری فرهنگی............................................................................... 168

عوامل موثر در ورود گردشگر فرهنگی.............................................................................. 170

گردشگری هنری............................................................................................................... 171

گردشگری تاریخی............................................................................................................ 173

گردشگری خلاق............................................................................................................... 178

گردشگری ادبی................................................................................................................. 183

گردشگری فروشگاه کتاب................................................................................................. 201

مسافرت صوتی.................................................................................................................. 202

مسافرت فرهنگ پاپ........................................................................................................ 202

گردشگری اجتماعی ‌یا گردشگری مبتنی ‌بر اجتماع........................................................ 202

گردشگری معیشتی.......................................................................................................... 204

نتیجه‌گیری فصل چهارم.................................................................................................. 205

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و راهکارهای توسعه گردشگری فرهنگی در ‌ایران................... 207

نتیجه‌گیری................................................................................................................................ 207

پیوست‌ها................................................................................................................................... 225

منابع........................................................................................................................................... 231