به کارگیری مالچهاي نفتي برای کنترل پدیده حرکت شن های روان و احياء بيابان ها دستخوش دگرگونيهاي وسیعی در کشور شده است. اگرچه استفاده از مالچ های نفتی اثرات مثبتی داشته و موجب پيدايش رويشهاي گياهي مناسب با اقليم و اکولوژي مناطق به کار رفته شده است، اما به دلايل متعدد بايد به دنبال مواد جايگزين زيست سازگار به جاي مالچ نفتي بود.
مهم ترین این دلایل شامل عدم تمايل به توليد مالچ نفتي به وسیله پالايشگاه هاي جديد، گران بودن قيمت مالچ نفتي و ارائه قيمت مالچ براساس قير صادراتي در بورس اوراق بهادار، توليد مالچ نفتي توسط پالايشگاه هاي قديمي تهران و آبادان و عدم توان تامین ظرفیت مورد نیاز براي تثبيت کانون هاي بحراني و ماسههاي روان، آسيب هاي زيست محيطي مالچ نفتي، فقدان یک استاندارد معتبر علمی و مناسب برای کنترل فيزيکي و شيميايي مالچ نفتي تحويل شده و کيفيت هاي متغیر مالچ نفتی درزمان هاي متفاوت می باشند. همچنین، با توجه به روند جاری در پالایشگاه های کشور و پروژه های توسعه و ارتقاء در چند سال آینده هیچ گونه مالچ نفتی برای مبارزه با معضل رو به تزاید بیابان زایی و حمله شن های روان و گردوغبار وجود نخواهد داشت.
بنابراین، دستیابی به ترکیبی جایگزین و در عین حال زیست سازگار یکی از اولویت های مهم برای کنترل پدیده بیابان زایی و طوفان های گردوغبار بوده و کشورهای مختلف دنیا در این زمینه پژوهش ها و محصولات متنوعی را در دست بررسی قرار داده اند. ایجاد تکنولوژی و دانش فنی لازم برای جایگزینی روش ها و مواد مناسب در فرایند مبارزه با گسترش بیابان ها می تواند علاوه بر نجات زیر ساخت های کشاورزی، صنعتی و مواصلاتی کشور به صدور تکنولوژی، ارزآوری و اشتغالزایی منجر شود.
در طرح حاضر تلاش شده تا از یک ترکیب کاملاً جدید و زیست سازگار برای تثبیت شن های روان و کنترل پدیده گرد غبار استفاده شود. اين ترکیب جدید با نام مالچ پليمر-سلولزي تثبيتکننده ماسه هاي روان و کانون هاي بحراني ریزگرد به عنوان جايگزين مالچ نفتي، یک محصول دانشبنیان با گواهي ثبت اختراع 60614، 1388 در سازمان مالکيت صنعتي ايران است که برای اولین بار در سطح چند هکتار از اراضی و کانون های بحرانی توسط شرکت دانش بنیان فناوران ابزار دقیق کوهرنگ و تحت حمایت دفتر فناوري هاي رياست جمهوري، ستاد آب، فرسايش و محيطزيست و نظارت دانشگاه صنعتی مالک اشتر و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان مورد آزمایش و ارزیابی قرار می گیرد.
در این طرح تلاش شده تا تمامی عوامل اثرگذار از دیدگاه های اقتصادی، زیست محیطی و حتی اجتماعی و کارآفرینی در فرایند اجرا مد نظر قرار گرفته و متناسب با شرایط و نیازهای روز کشور پیشنهادهای عملیاتی در اختیار تصمیم سازان و برنامه ریزان ارائه شود. همچنین، تلاش شده است تا به پژوهشگران و کارآفرینانی که در این عرصه حضور می یابند افق های روشن تری ارائه شود تا با نیازها، مشکلات و چالش های پیش رو در مناطق بیابانی آشنا شده و در ارتقاء و جامع تر شدن برنامه های پژوهشی و اجرایی آنان موثر باشد.
در پروژه حاضر با تکيه بر دانش مهندسي کامپوزيت هاي طبيعي، روش هاي پيشرفته تر و در عين حال اقتصادي تري براي تثبيت ماسه وکانون هاي بحراني ارائه شده است. در اين طرح از محلول پايه آبي حاوي مقادير قابل توجهي مواد مغذي رشد براي تثبيت استفاده مي شود که شرايط مناسب و مساعدتري براي رشدگياهان فراهم نموده و به عنوان يک جايگزين طبيعي و ارزان قيمت تر نسبت به مالچهاي نفتي مي تواند به شيوه اي بسيارآسان تر و سريع تر در مديريت بيابانزدايي به کارگرفته شود
این کتاب توسط دانشگاه صنعتی مالک اشتر تدوین و توسط سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی با قیمت80000ریال به چاپ رسیده است.
فصل اول: بیابان زدایی
فصل دوم: پیشینه پژوهش های بیابان زدایی، مالچ،موقعیت جغرافیایی خوزستان
فصل سوم: روش های ساخت مالچ و آزمایش های مربوط به آن
فصل چهارم: بحث و ارزیابی عملکرد مالچ نانو سلوفید، مقایسه انواع مالچ، هزینه های آن
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
كشاورزي و منابع طبیعی |
محیط زیست
|