گرم شدن جهان فوریترین و دشوارترین چالش زیست محیطیِ پیشِ روی انسان است. تنها چند درجه افزایش دما پیامدهای فراوانی بر تنوع بیولوژیکی، ثبات اکوسیستم و جمعیتهای انسانی خواهد داشت. از زمانی که انجمن بینالمللی تغییرات اقلیمی (IPCC) در سال 2007، چهارمین گزارش جامع خود را منتشر کرد پذیرش بحران آب وهوا از محافل علمی به رسانههای عمومی راه پیدا کرد. هماکنون، کاملاً مشخص شده است که نه تنها سیارۀ ما با تهدید جدی گرم شدن مواجه است بلکه معلوم شده که این تغییرات آبوهوایی زاییدۀ فعالیتهای بشر و انسان ساخت است. واقعیّت آن است که هرچند گرمایش جهانی با فعالیتهای انسانی ایجاد میشود، اما همۀ ما به یک اندازه مقصّر نیستیم. انتشار گازهای گلخانهای از سوی کشورهای صنعتی شمالی بسیار مضر بوده است و همچنان ادامه دارد. درواقع کشورهای شمالی بهشدت داراییهای فنّاورانه و قدرت جهانی خود را از طریق سوزاندن سوختهای فسیلی توسعه میدهند برعکس شدیدترین بحران آب وهوایی و بیشترین آثار تخریبی روی افراد فقیر و کشورهای جنوب یا توسعه نیافته است. در سطح جهان افرادی که در انتشار گازهای آلاینده کمترین اثر را داشتهاند نهتنها با بیشترین اختلالات آب وهوایی و افزایش سطح دریا روبه رو هستند بلکه از لحاظ فنّاورانه کمترین آمادگی را برای مقابله با تحریمهای دهههای آتی دارند بنابراین، بحران آب وهوایی به طور کلّی هم جوامع و هم احساس عدالت اجتماعی را به چالش میکشد. ناعادلانه این است که جمعیّتهایی بیشترین آسیب را میبینند که کمترین اثر را در ایجاد بحران آن مکان دارند. این تشخیص ساده محور مسألۀ عدالت آب وهوایی است.
مقدّمه /9
مقدمهای بر چاپ مجدّد این کتاب/ 15
فصل اوّل / گرم شدن جهانی و تلاش برای عدالت /23
گرم شدن کرۀ زمین بر چه کسانی اثر میگذارد؟ /29
پروژهها و واقعیّتها /32
تحمل گرمایی ما چقدر است؟ /40
فصل دوم / مذاکرات اقلیمی سازمان ملل و حواشی آن /43
حواشی «کیوتو» /46
تحلیل سیاستهای آمریکا: /49
تدابیر سرکوبگرانه: /52
آن سوی کپنهاک /55
فصل سوم / حرکت بهسوی عدالت اقلیمی /59
خاستگاه عدالت اقلیمی /62
عدالت اقلیمی و آینده /69
فصل چهارم / تجارت کردن و سایر راهحلهای غلط/ 79
کدام انرژی؟ /80
تجارت آلوده /86
راهحلهای غلط در کنگره آمریکا /92
فصل پنجم / خیالپردازیهای آرمانگرایانه در جنبش اقلیمی/103
بومشناسی و سرمایهداری/ 104
یک جنبش آرمانی؟ /107
امیدها و یأسها /112
نگاه به آینده/117
فصل ششم / بومشناسی اجتماعی و آینده تحرکات بومشناسی /121
دورنمای بومشناسی اجتماعی /123
بومشناسی اجتماعی و جنبشهای اجتماعی: /127
از سیاستهای سبز تا عدالت جهانی /130
عدالت، آزادی و فنّاوری: /133
بومشناسی اجتماعی و آینده /136
منابع /143
دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
كشاورزي و منابع طبیعی |
محیط زیست
|