سورگوم از نظر اهميت غذايي پنجمين غله دنيا پس از گندم، ذرت، برنج و جو محسوب مي شود. مهمترين كشورهاي توليد كننده سورگوم آمريكا، هندوستان، آرژانتين، چين، مكزيك، نيجريه و سودان هستند. عملكرد سورگوم در جهان از ۳۹/۴ تن در هكتار در آمريكا تا ۷۵./ تن در هكتار در آفريقا و هائيتي متغير است. سورگوم در شمال و جنوب آمريكا، اروپا و استراليا به مصرف تغذيه دام مي رسد اما در آسيا، آفريقا و آمريكاي مركزي بيشتر مصرف خوراكي دارد. سورگوم گياه مقاومي بوده و در شرايطي كه براي بيشتر غلات نامناسب است قادر به توليد بذر مي باشد.

كتاب حاضر در ۸ فصل به مباحثي با عناوين مبداء، پراكندگي و تقسيم بندي گياه سورگوم، آناتومي، مورفولوژي، رشد و نمو گياه سورگوم، جنبه هاي فيزيولوژيك رشد و نمو گياه سورگوم و تركيبات شيميايي گياه سورگوم مي پردازد.

همچنين در اين كتاب مباحث مصرف آب و عناصر در گياه سورگوم، عمليات زراعي گياه سورگوم، آفات و بيماري هاي گياه سورگوم و محصولات غذايي و بيوتكنولوژيك گياه سورگوم نيز مورد بررسي قرار گرفته است.

در اين كتاب مطالب علمي دقيق، براي دانشجويان همراه با توصيه هاي لازم براي كشاورزان ارائه شده است.

كتاب «سورگوم» در ۲۶۴ صفحه و به قيمت ۳۵۰۰ تومان به چاپ رسيده است.

فصل اول: مبداء پراكنش و طبقه بندي گياه سورگوم............................................. ۱۱

مبداء و پراكنش...................................................................................................... ۱۲

سيستماتيك براساس داده هاي مولكولي................................................................... ۱۴

طبقه بندي گياهي................................................................................................. ۱۶

طبقه بندي دوجت.................................................................................................. ۱۷

طبقه بندي دي وت................................................................................................. ۱۷

تقسيم بندي مورتي و همكاران................................................................................ ۲۵

منابع................................................................................................................... ۲۷

فصل دوم: تشريح و ريخت شناسي گياه سورگوم................................................. ۲۹

تشريح و ريخت شناسي......................................................................................... ۲۹

اندام هاي رويشي................................................................................................. ۲۹

ژنتيك ريخت شناسي............................................................................................. ۳۳

نشاء................................................................................................................... ۳۳

كلئوپتيل............................................................................................................... ۳۳

برگ و ساقه.......................................................................................................... ۳۳

ارتفاع گياه............................................................................................................ ۳۴

ژنهاي تعيين كننده ارتفاع گياه.................................................................................. ۳۴

پانيكول................................................................................................................ ۳۵

پوشه.................................................................................................................. ۳۷

سيخك................................................................................................................. ۳۷

اندام هاي زايشي.................................................................................................. ۳۷

ساختمان بذر........................................................................................................ ۴۱

پوشش خارجي..................................................................................................... ۴۴

منابع................................................................................................................... ۴۸

فصل سوم: جنبه هاي فيزيولوژيك رشد و نمو گياه سورگوم................................... ۵۱

مقدمه................................................................................................................. ۵۱

جوانه زني............................................................................................................ ۵۲

ظهور و استقرار گياهچه........................................................................................... ۵۴

رشد ساقه و نمو برگ هاي اوليه............................................................................... ۵۵

تشكيل پانيكول...................................................................................................... ۵۹

نمو قسمت هاي هوائي گياه (تاج)............................................................................ ۶۰

تناوب نوري........................................................................................................... ۶۳

الگوي گلدهي....................................................................................................... ۶۶

دما و گلدهي........................................................................................................ ۷۰

آب...................................................................................................................... ۷۳

اجزاء عملكرد......................................................................................................... ۷۸

به نژادي و هيبريدها................................................................................................ ۷۹

به نژادي لاين خالص............................................................................................... ۸۰

به نژادي هيبريدها.................................................................................................. ۸۱

منابع................................................................................................................... ۸۲

فصل چهارم: تركيبات شيميايي موجود در گياه سورگوم........................................ ۸۹

كيفيت علوفه اي.................................................................................................... ۸۹

اسيد سيانيدريك.................................................................................................... ۹۲

تركيبات دانه سورگوم.............................................................................................. ۹۴

پروتئين ها............................................................................................................ ۹۴

ليپيدها................................................................................................................ ۹۶

كربوهيدرات ها...................................................................................................... ۹۶

ويتامين ها و عناصر معدني...................................................................................... ۹۷

پلي فنل ها.......................................................................................................... ۹۸

منابع................................................................................................................... ۱۰۴

فصل پنجم: مصرف آب و عناصر........................................................................... ۱۰۹

مقدمه................................................................................................................. ۱۰۹

سيستم هاي زراعي.............................................................................................. ۱۰۹

روابط كلي خاك...................................................................................................... ۱۱۰

مصرف آب............................................................................................................. ۱۱۳

جنبه هاي عمومي عناصر معدني.............................................................................. ۱۱۸

قابل استفاده بودن عناصر........................................................................................ ۱۱۸

نيازهاي كمي........................................................................................................ ۱۱۹

جذب عناصر غذايي................................................................................................ ۱۲۱

جذب و مصرف NPK و عناصر...................................................................................... ۱۲۲

مصرف مواد غذايي................................................................................................. ۱۲۵

مصرف كودهاي شيميايي........................................................................................ ۱۳۱

منابع................................................................................................................... ۱۳۵

فصل ششم: عمليات زراعي سورگوم.................................................................. ۱۳۹

آماده سازي زمين.................................................................................................. ۱۳۹

اصول اوليه............................................................................................................ ۱۳۹

تهيه بستر كاشت.................................................................................................. ۱۴۲

كاشت................................................................................................................. ۱۴۲

مراقبت اوليه گياه................................................................................................... ۱۴۴

رويش.................................................................................................................. ۱۴۴

كنترل اوليه حشرات................................................................................................ ۱۴۵

مراقبت هاي بعدي.................................................................................................. ۱۴۶

داشت................................................................................................................. ۱۴۶

كنترل حشرات....................................................................................................... ۱۴۷

كنترل پرندگان........................................................................................................ ۱۴۷

برداشت و انبار كردن دانه ها..................................................................................... ۱۴۸

برداشت............................................................................................................... ۱۴۸

حمل و نقل بذر قبل از انبار كردن................................................................................ ۱۵۰

كشت مخلوط........................................................................................................ ۱۵۸

سيستم هاي توليد................................................................................................ ۱۵۸

مشخصات سيستم هاي مخلوط............................................................................... ۱۶۰

رقابت.................................................................................................................. ۱۶۰

شاخص................................................................................................................ ۱۶۵

نسبت كل عملكرد.................................................................................................. ۱۶۵

نسبت متعادل زمين............................................................................................... ۱۶۶

نسبت متعادل سطح زمان....................................................................................... ۱۶۶

شاخص چند كشتي............................................................................................... ۱۶۷

طراحي سيستم هاي كشت مخلوط.......................................................................... ۱۶۷

منابع................................................................................................................... ۱۶۸

فصل هفتم: آفات و بيماريهاي سورگوم................................................................. ۱۷۳

مقدمه................................................................................................................. ۱۷۳

علف هاي هرز و كنترل آنها....................................................................................... ۱۷۳

اصول كلي............................................................................................................ ۱۷۳

كنترل علف هاي هرز............................................................................................... ۱۷۶

حشرات .............................................................................................................. ۱۷۹

توصيه هاي عمومي............................................................................................... ۱۷۹

حشرات............................................................................................................... ۱۸۰

حشرات خوشه...................................................................................................... ۱۸۷

پرداتورها/پارازيت.................................................................................................... ۱۹۱

آفات.................................................................................................................... ۱۹۴

بيماري ها و كنترل آن ها.......................................................................................... ۱۹۶

پوسيدگي هاي بذر و گياهچه................................................................................... ۱۹۶

بيماري هاي ساقه و برگ......................................................................................... ۱۹۷

بيماري هاي ريشه................................................................................................. ۲۰۷

بيماري هاي خوشه................................................................................................ ۲۱۰

سياهك ها........................................................................................................... ۲۱۰

منابع................................................................................................................... ۲۱۶

فصل هشتم: محصولات غذايي و بيوتكنولوژيك سورگوم........................................ ۲۱۹

مقدمه................................................................................................................. ۲۲۰

كيفيت غذايي....................................................................................................... ۲۲۰

فرآيند آماده كردن براي غذا....................................................................................... ۲۲۲

محصولات غذايي................................................................................................... ۲۲۲

سورگوم در توليدات پخت شده مانند نان.................................................................... ۲۲۲

سبوس سورگوم در نان........................................................................................... ۲۲۳

تورتيلاها و اسنك ها............................................................................................... ۲۲۴

ماكاروني و پاستا (اسپاگتي)................................................................................... ۲۲۴

نان هاي تخمير نشده............................................................................................. ۲۲۴

نان هاي تخمير شده.............................................................................................. ۲۲۵

شورباي غليظ....................................................................................................... ۲۲۵

كوس كوس........................................................................................................... ۲۲۶

غذاهاي جوشيده برنج مانند..................................................................................... ۲۲۶

كيفيت سورگوم براي پخت....................................................................................... ۲۲۷

نوشيدني هاي بدون الكل........................................................................................ ۲۲۷

مايع ها................................................................................................................ ۲۲۸

خوراكي هاي نيمه مايع........................................................................................... ۲۲۸

استفاده از سورگوم در خوراك حيوانات........................................................................ ۲۲۹

توليدات صنعتي و زيست فناوري............................................................................... ۲۳۰

منابع................................................................................................................... ۲۴۳

ضميمه۱............................................................................................................... ۲۴۷

ضميمه۲............................................................................................................... ۲۵۲

ضميمه۳............................................................................................................... ۲۵۶

نمايه................................................................................................................... ۲۵۹