اصول اصلاح نباتات
نویسنده:
دكتر محمد فارسي - دكتر عبدالرضا باقري
مترجم:
سال نشر:
1387
صفحه:
376
نوبت چاپ:
7

اهميت علم اصلاح نباتات و نقش آن در افزايش عملكرد محصولات زراعي بر هيچكس پوشيده نيست. براي افزايش عملكرد محصولات زراعي از طريق واريته هاي پرمحصول، بايد سطح علمي محققين را افزايش داد. يكي از راههاي فائق آمدن بر اين هدف انتشار مطالب علمي در زمينه اصلاح نباتات و علوم وابسته به آن مي باشد تا محققين با استفاده از اصول و قواعد علمي به دستور رزي ژنتيكي گياهان بپردازند.

كتاب حاضر در 21 فصل به مباحثي از جمله اهداف اصلاح نباتات، توليد مثل در گياهان، مبدأ و تكامل گياهان، ژنتيك كمي، فراواني ژني و ژنوتيپي، وراثت پذيري، هتروزيس، اصلاح گياهان دگر بارور، اصلاح به روش جهش، اصلاح براي مقاومت به آفات و بيماري ها و مهندسي ژنتيك و بيوتكنولوژي و تنوع زيستي كشاورزي مي پردازد.ژ

كتاب «اصول اصلاح نباتات» در 376 صفحه و به قيمت 30 هزار ريال در اختيار دانشجويان قرار دارد.

فصل 1 – تعريف و تاريخچه اصلاح نباتات................................................................ 11

تعريف.................................................................................................................. 11

تاريخچه اصلاح نباتات.............................................................................................. 12

عوامل موثر در انتخاب استراتژي اصلاحي.................................................................... 14

 

فصل 2- اهداف اصلاح نباتات................................................................................ 20

افزايش عملكرد...................................................................................................... 20

توسعه حوزه كشت................................................................................................ 21

ماشيني كردن برداشت........................................................................................... 22

مقاومت به امراض و آفات......................................................................................... 22

بهبود كيفيت محصول.............................................................................................. 23

توليد نباتات جديد................................................................................................... 24

علوم وابسته به اصلاح نبات..................................................................................... 24

 

فصل 3- توليد مثل در گياهان................................................................................ 26

انواع توليد مثل...................................................................................................... 27

انواع گلها............................................................................................................. 28

گرده افشاني و باروي (لقاح)..................................................................................... 30

خودگرده افشاني و دگرگرده افشاني.......................................................................... 36

استفاده از خود ناسازگاري در اصلاح نباتات................................................................. 43

نرعقيمي............................................................................................................. 45

استفاده از مواد شيميايي آپوميكسي در اصلاح نباتات.................................................. 50

آپوميكسي........................................................................................................... 51

موارد استعمال آپوميكسي در اصلاح نباتات................................................................. 52

 

فصل 4- مبدأ و تكامل گياهان............................................................................... 55

خاستگاه احتمالي گياهان....................................................................................... 56

هدف از مطالعه خاستگاه و مراكز تنوع گياهي.............................................................. 57

هدف از مطالعه تكامل گياهان................................................................................... 59

فرسايش ژنتيكي در گياهان..................................................................................... 65

مراكز بين المللي نگهداري منابع ژنتيكي.................................................................... 69

 

 

فصل 5 – ژنتيك كمي.......................................................................................... 71

چرا بعضي صفات داراي فنوتيپ پيوسته هستند........................................................... 72

نمونه و جمعيت..................................................................................................... 74

توزيع................................................................................................................... 75

ميانگين............................................................................................................... 75

واريانس و انحراف معيار............................................................................................ 77

همبستگي........................................................................................................... 80

رگرسيون.............................................................................................................. 83

تجزيه واريانس....................................................................................................... 85

 

فصل 6 – فراواني ژني و ژنوتيپي......................................................................... 86

فراوانيهاي ژني...................................................................................................... 86

 

فصل 7- وراثت پذيري.......................................................................................... 96

اثرات متقابل بين آلل ها.......................................................................................... 96

تعيين تعداد ژنهاي كنترل كننده صفات كمي................................................................. 99

توارث كمي........................................................................................................... 100

فرضيه چندژني براي توارث كمي............................................................................... 102

نحوه محاسبه وراثت پذيري...................................................................................... 105

برآورد ميانگين نسلها و اجزاي واريانس ژنتيكي............................................................. 109

 

فصل8 – اصلاح گياهان خودبارور با استفاده از معرفي........................................... 115

و گزينش بدون دورگ گيري....................................................................................... 115

وارد كردن مواد گياهي خارجي.................................................................................. 116

گزينش بدون دورگ گيري.......................................................................................... 119

روش گزينش لينه هاي خالص................................................................................... 125

 

فصل 9 – اصلاح گياهان خودباور با استفاده از........................................................ 128

روشهاي گزينش بعد از دورگ گيري............................................................................ 128

روش شجره اي...................................................................................................... 134

روش بالك يا مخلوط................................................................................................ 138

روش بالك تك بذري يا مخلوط تك بذري (وراثت تك بذري)................................................ 142

روش گزينش لينه هاي حاصل از f2 و.......................................................................... 144

روش دابل هاپلوئيدي.............................................................................................. 146

تلاقيهاي چند گانه.................................................................................................. 148

توليد واريته هاي هيبريد.......................................................................................... 149

تلاقي برگشتي..................................................................................................... 149

آسيب پذيري ژنتيكي.............................................................................................. 156

 

فصل10 – هتروزيس............................................................................................ 160

خويش آميزي يا اينبريدينگ...................................................................................... 167

تاپ كراس............................................................................................................. 169

پلي كراس............................................................................................................ 170

تلاقي داي آلل....................................................................................................... 171

 

فصل 12 توليد بذر هيبريد در گياهان دگربارور......................................................... 173

تكنيك توليد بذر هيبريد............................................................................................ 174

روشهاي اصلاحي بهره برداري از هتروزيس.................................................................. 175

انواع هيبريد.......................................................................................................... 175

 

فصل 13 اصلاح گياهان دگر بارور........................................................................... 185

ساختار ژنتيكي گياهان دگر بارور............................................................................... 185

موارد كاربرد انتخاب توده اي...................................................................................... 188

تكنيكهاي انتخاب دوره اي........................................................................................ 192

مراحل انتخاب دوره اي............................................................................................. 194

انواع انتخاب دوره اي............................................................................................... 195

 

فصل 14 – اصلاح به روش جهش......................................................................... 204

انواع جهش........................................................................................................... 205

منشأ موتاسيون (جهش)........................................................................................ 206

عوامل به وجود آورنده جهش..................................................................................... 206

روش كاربرد عوامل جهش زا..................................................................................... 210

زمان و نحوه كاشت بذوري كه تحت تأثير موتاژن قرار گرفته اند.......................................... 211

اصلاح گياهان با استفاده از جهش............................................................................. 212

نامگذاري نسلهاي موتاسيون................................................................................... 213

اندازه جمعيت M1 و................................................................................................ 214

جمعيت M2 و نسلهاي بعدي.................................................................................... 214

نمونه هايي از كارهاي اصلاحي انجام شده توسط جهش............................................... 215

 

فصل 15 – اصلاح به روش تغيير در كروموزوم ....................................................... 216

تعريف.................................................................................................................. 216

يوپلوئيدي............................................................................................................. 217

پلي پلوئيدها........................................................................................................ 222

اثرات پلي پلوئيدي................................................................................................. 225

آنيوپلوئيدي........................................................................................................... 226

راههاي استفاده از يوپلوئيدها و آنيوپلوئيدها................................................................ 230

 

فصل 16 – كشت بافت و سلول گياهي و كاربرد آن............................................... 239

در اصلاح نباتات...................................................................................................... 239

كشت بافت و سلول گياهي..................................................................................... 240

تكثير كلون............................................................................................................ 243

تكثير گياهان عاري از ويروس و بيماريهاي ديگر.............................................................. 244

حفاظت و تبادل بين المللي ژرم پلاسم...................................................................... 245

كشت جنين.......................................................................................................... 246

كشت تخمك......................................................................................................... 247

گرده افشاني و باروري در محيط غذايي مصنوعي (در درون لوله آزمايش)........................... 247

كشت بساك و توليد گياهان هاپلوئيد......................................................................... 248

تغييرات ژنتيكي حاصل از كشت بافت......................................................................... 252

دورگ گيري سلولهاي سوماتيكي.............................................................................. 255

 

فصل 17- اصلاح براي مقاومت به آفات و بيماريها................................................... 257

تعريف و تاريخچه.................................................................................................... 257

زوال مقاومت......................................................................................................... 259

اصلاح كنندگان نبات بر عليه طبيعت........................................................................... 259

تقسيم بندي مقاومت............................................................................................. 260

ژنتيك اثر متقابل ميزبان – پاتوژن............................................................................... 263

اصلاح براي مقاومت به بيماري.................................................................................. 264

جدا سازي مقاومت................................................................................................ 264

استفاده از ژنهاي مقاوم.......................................................................................... 266

اصلاح براي آفات .................................................................................................... 267

روش جداسازي..................................................................................................... 268

روش جداسازي..................................................................................................... 268

روش اصلاح........................................................................................................... 269

 

فصل 18- مهندسي ژنتيك................................................................................... 270

مهندسي ژنتيك..................................................................................................... 271

استحاله در يوكاريوتها............................................................................................. 277

استخراج ژن.......................................................................................................... 280

كاربرد مهندسي ژنتيك در گياهان زراعي..................................................................... 281

تكنيكهاي انتقال ژن (DNA) به سلولهاي گياهي........................................................... 282

روشهاي انتقال ژن................................................................................................. 282

استفاده از ويروسها به عنوان ناقل............................................................................. 286

انتقال DNA به طور مستقيم يا بدون استفاده از ناقل..................................................... 288

وضعيت و بيان ژنهاي منتقل شده ............................................................................. 296

ژنهاي مورد علاقه براي انتقال................................................................................... 297

 

فصل 19 واكنش زنجيره اي پليمراز (pcr) و.......................................................... 301

روش انجام PCR و.................................................................................................. 302

 

فصل 20 نشانگرهاي مولكولي و گزينش به كمك نشانگر....................................... 307

نشانگرهاي مورفولوژيكي........................................................................................ 308

نشانگرهاي مولكولي.............................................................................................. 308

تكنيكهاي مبتني بر PCR و....................................................................................... 315

PCR وهدفمند و تعيين توالي.................................................................................... 323

گزينش به كمك نشانگر يا MAS  و.............................................................................. 324

 

فصل 21 بيوتكنولوژي و تنوع زيستي كشاورزي..................................................... 329

نقش بيوتكنولوژي در آينده كشاورزي ايران................................................................... 332

جنبه هاي ايمني و اخلاقي توليدات بيوتكنولوژي.......................................................... 335

 

اصطلاحات ......................................................................................................... 338

سوالهاي چهار گزينه اي...................................................................................... 350

منابع.................................................................................................................. 375

دسته بندی موضوعی موضوع فرعی
كشاورزي و منابع طبیعی کشاورزی

تمامی حقوق این سایت برای سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی محفوظ است. نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
Copyright ©2025 Iranian Students Booking Agency. All rights reserved