اگرچه همه پرندگان مهاجرت نمی‌کنند، اما مهاجرت بخش مهمی از چرخه زندگی سالانه بسیاری از پرندگان است. پهنه وسیع سرزمین ایران به ویژه تالاب‌ها، سواحل دریاها، جزایر، دشت‌ها، کوهستان‌ها، بیابان‌ها، شالیزارها و غیره هر ساله به طور منظم میزبان انواع پرندگان مهاجر است. حدود 6۰ درصد پرندگان ایران مهاجر هستند. جوجه‌آوری 734 گونه پرنده تاکنون از ایران گزارش شده است. بیش از۲۳۲ گونه از این تعداد در همه فصول با جمعیت جوجه‌آور فراوان یا کم در ایران دیده می‌شوند و جوجه‌آوری می‌کنند، 115 گونه نیز بهار و تابستانه برای جوجه‌آوری به ایران مهاجرت می‌کنند و پرندگان مهاجر تابستانه هستند. جوجه‌آوری 224 گونه نیز از 775 گونه تاکنون از ایران گزارش نشده است، این‌ها پرندگان مهاجر زمستانه، عبوری و اتفاقی محسوب می‌شوند. این شرح کوتاه، تنها خلاصه‌ای از وضعیت پرندگان ایران از حیث مهاجرت را تشریح می‌کند. در این فصل تلاش می‌شود مباحث و کلیات مربوط به مهاجرت، روش‌های زنده‌گیری و تعیین مسیر مهاجرت پرندگان و برخی تجربه‌های موفق در زمینه زنده‌گیری پرندگان در ایران به تفصیل شرح داده شود.

 پرندگان موثرتر و بهتر است و نسبت به دیگری ارجحیت دارد؟ /17

تقسیم‌بندی پرندگان از حیث مهاجرت/ ۱۹

پرندگان با جمعیت بومی، جوجه آور تابستانه، زمستان گذران یا اتفاقی در یک منطقه/31

زنده‌گیری پرندگان /35

زنده‌گیری، حلقه‌گذاری و نصب فرستنده ماهوارهای روی پلیکان خاکستری در تالاب بینالمللی انزلی/38

نکاتی پیرامون استفاده و نصب تور نامرئی زنده‌گیری پرندگان /49

پلیکان‌ها /۵6

پلیکان سفید /63

پلیکان خاکستری /72

حواصیل ارغوانی  /78

حواصیل خاکستری /93

باکلان کوچک/96

فلامینگوی بزرگ /100

اردک سرحنایی /118

عقاب خالدار بزرگ یا عقاب تالابی  /126

عقاب شاهی /133

درنای سیبری /142

حلقه‌گذاری پرندگان و کمک به شناسایی  /158

پرستو دریایی خزری /162

پرستو دریایی کاکلی کوچک/169

پرستو دریایی کاکلی بزرگ /178

پرستو دریایی پشت دودی  /182

پاشلک معمولی که در شالیزارهای چاف لنگرود صید شد /187

سنگ‌چشم پشت سرخ با حلقه‌ای از کشور سوئد  /193

سهرهه‌ای زرد مهمان‍هایی از شمال و مرکز اروپا  /196

مهاجرت در پرندگان /206

جهت‌یابی پرندگان در زمان مهاجرت  /211

پروازهای طولانی و یکسره یا پرواز کوتاه و زیستگاه به زیستگاه  /220

از روی دریا یا حاشیه دریا، کدامیک ترجیح پرندگان در زمان مهاجرت است؟ /223

در صورتی که پرنده در مسیری خارج از جهت همیشگی مهاجرت کند، چه سرنوشتی  خواهند داشت؟/227

مهاجرت گروهی یا انفرادی /229

مهاجرت منظم، نامنظم یا اتفاقی /231

زمان مهاجرت /232

جابجایی و حرکات روزانه و شبانه پرندگان مهاجر آبزی در تالاب‌ها  /242

نقش ایران در مسیر مهاجرت پرندگان /246