ناقدان ادبي ‌معمولاً تاريخ ‌شعر فارسي را از دورۀ ‌اسلامي ‌آغاز مي‌كنند ‌‌و پيش ‌از آن ‌تاريخ شعر ايراني را سرودها و كلمات و گاه نثري مي‌دانند كه با راه‌ها و آهنگ‌هاي موسيقي همراه بود (نواي خسرواني) امّا مي‌توان گفت تاريخ شعر در ايران با اوستا خاصّه گاثاها شروع مي‌شود.

بعد از سقوط ساسانيان چنان که مي‌دانيم زبان پهلوي ديگر زبان رسمي كشور نبود. ليكن غلبۀ عرب و رواج روزافزون زبان عربي مانع آن نشد كه طبقات بزرگ ايرانيان غيرمسلمان كه- تا اواخر قرن چهارم هنوز شمارۀ آنان در ايران فراوان و در پاره‌اي نواحي بيشتر از مسلمانان بود- تأليف به زبان و خطّ پهلوي و سرياني را ادامه دهند.

بخش اوّل: كـليـات17

 شعر در ايران19

 سبک‌هاي شعر فارسي19

 1- سبك خراساني (نيمۀ دوم قرن سوم،  قرن چهارم و پنجم) 20

 2- سبك عراقي (قرن هفتم، هشتم و نهم) 20

 3- سبك وقوع و واسوخت (قرن دهم) 22

 4- سبك هندي (قرن يازده و نيمۀ اوّل دوازده) 23

 5-سبك دورۀ بازگشت (اواسط قرن دوازده تا پايان قرن سيزدهم) 24

 6- سبك دورۀ مشروطيت (نيمۀ اوّل قرن چهاردهم) 25

 بخش دوم: متون نظم و نثر47

  فردوسي51

 آدمک59

  فصل دوم: درآمدي بر ادبيّات غنايي63

  رودکي65

 خيام66

  نظامی گنجوی68

 فصل سوم: درآمدي بر ادبيات تعليمي81

  رودكي82

  عطار نیشابوری86

 فصل چهارم: درآمدي بر ادبيّات داستاني89

 داستان روباه و كفش‌گر و اهل شارستان92

 فصل پنجم: درآمدي بر ادبيّات عرفاني127

  عطار 129

  سنايي غزنوي133

 دست اندر رحمت جبّار زن133

 اقتدا بر عاشقان کن134

  ملاّ احمد نراقي134

 فصل ششم: درآمدي بر ادبيّات معاصر137

  نيما 138

  احمد شاملو (ا. بامداد) 147

  مهدي اخوان ثالث151

  دكتر علي شريعتي160

  دكتر محمّدرضا شفيعي‌كدكني161