یکی از جریان هایی که در سال های اخیر نقش تعیین کننده ای در جهان اسلام داشته و هر روز بر دامنه نفوذ و قدرت آن افزوده شده، جریان سلفی است، به ویژه افراط گرایی حاصل از سلفی گری که با تفسیر خود از جهاد، در قالب گروه های تروریستی مانند طالبان، القاعده و داعش ظهور پیدا کرده و تصویری خشن از اسلام ارائه می دهد.

 مطالعه درباره مرابطون، حکومتی که از نیمه قرن پنجم هجری با شعار پیروی از سلف صالح، جهاد و دیگر دعاوی مذهبی توانست بر مغرب اقصی و اندلس تسلط یابد؛ ریشه ها و نگاه سلفی در آن را آشکار می کند. شاید به دلیل شباهت میان مرابطون قرن پنجم و جریان سلفی باشد که امروزه گروه هایی تحت عنوان مرابطون در برخی کشورهای افریقایی اعلام وجود کرده اند؛ مرابطون در قرن حاضر یک سازمان مسلح نظامی در شمال افریقاست که در سال 2013  با ادغام سازمان جماعت توحید و جهاد در غرب آفریقا و جماعت ملثمون تشکیل شد.

 رقابت های قبیله ای، انتخاب رهبر مذهبی با تکیه بر مذهب مالکی، آغازگر حرکت مرابطون در قرن پنجم هجری در مغرب اقصی بود. رهبران این جریان با آگاهی از ویژگی های مذهبی مغرب و آموزش مذهبی پیروان خود، قیامی با عنوان اصلاح دینی شکل داده و به نوعی همبستگی و انسجام قبیله ای دست یافتند. مرابطون از طریق ادعای امر به معروف و نهی از منکر، پیروی از سلف صالح، اسلام ناب و تکفیر سایر گروه ها توانستند رقیبان را با عنوان مرتد از صحنه رقابت حذف کنند و به حاکمیت دست یابند.

 مرابطون پس از دستیابی به حکومت و در مسیر کشورداری، به منظور بقاء و توفیق بر مخالفان و نیز پذیرش مردمی، سیاست های داخلی و خارجی متناسب با اوضاع سیاسی خود اتخاذ کردند. در این زمینه اقدامات آنان کسب مشروعیت  مذهبی به عنوان حاکمان مسلمان، تعظیم در مقابل خلافت عباسی و استفاده از ظرفیت فقهای مالکی به صورت فراگیر در ساختار حکومتی، از جمله نهاد قضاوت و اخذ مجوز دینی از فقها، برای کسب مشروعیت بود.

 نگارنده در این اثر برآن است تا سیاست مذهبی مرابطون را با تکیه بر مذهب مالکی در امور کشورداری همچون امور اداری، اقتصادی، نظامی و حتی امور فرهنگی بررسی و تحلیل کند و به این سئوال ها پاسخ دهد که آن ها در سیاست های حکومتی خود، از جمله امور نام برده، چگونه از مذهب بهره بردند.

 یافته های پژوهشی نمایانگر تعصب مذهبی مرابطون در امور مختلف حکومتی مانند امور اداری و سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی و عدول از مواضع مذهبی در بسیاری از موارد است.

مقدمه/9

فصل اول: ظهور دولت مرابطون /11

فصل اول: نقش مذهب در سیاست داخلی و خارجی مرابطون /41

فصل سوم: تاثیر سیاست مذهبی مرابطون بر فرق و طوایف /123

فصل چهارم: تاثیر مذهب بر تداوم و انحطاط مرابطون /149

منابع /189