نقشه برداری روی زمین در دره نیل و نقشهبرداری زیرزمین هنگام با حفر قنات در ایران باستان بنیان گذاشته شد. یکهزار سال قبل دانشمند گرانقدر ایران زمین، ابوبکر محمدبن الحسن الحاسب الکرجی کتابی به زبان عربی به نام انباط المیاه الخفیه تالیف کرد. این کتاب در سال 1345 شمسی توسط استاد فقید حسین خدیو جم با عنوان استخراج آبهای پنهانی به زبان فارسی ترجمه و به وسیله بنیاد فرهنگ ایران منتشر شد و در سال 1373 به همت کمسیون ملی یونسکو در ایران تجدید چاپ گردید. گرچه این کتاب یکی از مراجع آبهای زیرزمینی می باشد اما 30 درصد کتاب به نقشهبرداری اختصاص داشته و بخشی از آن نیز شامل نقشه برداری زیرزمینی برای هدایت قنات است. مطالعه منابع موجود درباره تاریخچه نقشه برداری نشان می دهد که به احتمال قوی کرجی نخستین کسی است که نقشه برداری زیرزمینی را تدوین نموده است و مهمتر اینکه را در این زمینه نوشته، هنوز هم از نظر علمی دارای اعتبار است. وی برای نقشهبرداری تونل ها و هدایت راستا و شیب تونل ها روش هائی ارائه کرده است که از نظر اصول ریاضی درست منطق با آن چیزی است که امروزه در نقشه برداری چاه با روش دو شاقول را شرح داده که هم اکنون نیز عینا با همان شیوه در نقشه برداری معادن در دنیا برابر است. اولین کتاب نقشه برداری معدن به زبان فارسی توسط اینجانب در سال 1368 برای هنرستانهای معدن نوشه شد. این کتاب که حاصل سالها تدریس نقشه برداری معدن در دانشگاه سر و کار داشتن با نقشه های معدنی است بیاد دانشمند گرانمایه ابوبکر محمد کرجی تالیف می گردد.
دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
فنی و مهندسی |
مهندسی معدن
مهندسی معدن |