راهنمای ایمنی در آزمایشگاه شیمی
نویسنده:
افشین رجبی خرمی- زینب توکلی- عباس استوان
مترجم:
سال نشر:
۱۳۹۱
صفحه:
۱۶۰
نوبت چاپ:
۱

 

فهرست مطالب
 
عنوان                                                                                                   صفحه
بخش اول: مقدمه ............................................................................................................... ۱
اهمیت از دیدگاه مربیان آزمایشگاه ..................................................................................................................... ۱
اهمیت از دیدگاه کاراموزان .................................................................................................................................... ۲
اهمیت از دیدگاه دانشکده ..................................................................................................................................... ۲
بخش دوم: مسئولیت­های کارشناسان ............................................................................... ۳
نگهداری از آزمایشگاه و تجهیزات ........................................................................................................................ ۳
نگهداری سوابق ......................................................................................................................................................... ۳
ایمنی و روش­های اضطراری ................................................................................................................................. ۳
آماده سازی برای فعالیت­های آزمایشگاهی ........................................................................................................ ۵
اداره­ی مناسب آزمایشگاه ........................................................................................................................................ ۵
بخش سوم: بایدها و نبایدها برای کارآموزان ..................................................................... ۷
توصیه­های اخلاقی ................................................................................................................................................... ۷
روش کار عمومی ...................................................................................................................................................... ۸
عملیات مقدمات پاکسازی ...................................................................................................................................... ۹
پوشش در آزمایشگاه ............................................................................................................................................. ۱۰
اصول بهداشتی ....................................................................................................................................................... ۱۲
دستورالعمل مواقع اضطراری .............................................................................................................................. ۱۲
شناسایی مواد شیمیایی ....................................................................................................................................... ۱۲
روش و شرایط حفاظتی کار با اسیدها ............................................................................................................. ۱۶
ریزش اسید/ باز ...................................................................................................................................................... ۱۷
پیشگیری از آتش­سوزی و انفجار ....................................................................................................................... ۱۸
مواد کسید کننده .................................................................................................................................................. ۱۹
مواد واکنش پذیر با آب ........................................................................................................................................ ۱۹
مواد آتش گیر ......................................................................................................................................................... ۲۰
لیست مواد آتش گیر ............................................................................................................................................ ۲۱
موادی که تولید پراکسید می­کنند .................................................................................................................... ۲۲
طبقه­بندی مواد شیمیایی که به مرور زمان پراکسید می­کنند................................................................... ۲۲
مایعات و گازهای سرمازا ...................................................................................................................................... ۲۴
مواد منفجر شوند ................................................................................................................................................... ۲۵
ایمنی کار با مشعل بونزن .................................................................................................................................... ۲۶
خطرات تشعشع ..................................................................................................................................................... ۲۹
خطرات فیزیکی ...................................................................................................................................................... ۲۹
بخش چهارم: برنامه­ی بهداشت شیمیایی ........................................................................ ۳۱
عناصر مورد نیاز برنامه­ی بهداشت شیمیایی .................................................................................................. ۳۱
برگه­ی داده­های ایمنی ماده MSDS ............................................................................................................... ۳۲
بخش پنجم: مواردی که در هنگام خرید مواد شیمیایی باید در نظر گرفته شود.............. ۳۵
قبل از سفارش مواد شیمیایی، موارد زیر را انجام دهید.............................................................................. ۳۵
بخش ششم: سیستم ردیابی شیمیایی ........................................................................... ۳۷
بخش هفتم: نحوه­ی برچسب زدن به محتویات شیمیایی ................................................ ۳۹
بسته­بندی تجاری مواد شیمیایی ....................................................................................................................... ۳۹
محفظه­های ثانویه و محلولی­های ساخته شده ............................................................................................... ۳۹
محفظه­های مصارف فوری .................................................................................................................................... ۴۰
ضایعات شیمیایی ................................................................................................................................................... ۴۰
مواد پراکسیدی شکل ........................................................................................................................................... ۴۰
بخش هشتم: شیوه­ی نگهداری مواد شیمیایی ................................................................ ۴۱
مقررات کلی جهت انبار مواد شیمیایی ............................................................................................................ ۴۱
سازمان­بندی ............................................................................................................................................................ ۴۱
تفکیک و چیدمان مواد شیمیایی ...................................................................................................................... ۴۳
هشدارهایی در ذخیره سازی .............................................................................................................................. ۴۳
نکات استفاده­ی صحیح از ظروف ذخیره سازی مواد ................................................................................... ۴۴
شیوه­های پیشنهادی قفسه­بندی انبار ............................................................................................................... ۴۴
الگوی پیشنهادی قفسه­بندی برای ذخیره سازی مواد معدنی ................................................................... ۴۶
الگوی پیشنهادی قفسه­بندی برای ذخیره سازی مواد آلی ......................................................................... ۴۷
بخش نهم: کپسول­های گاز فشرده .................................................................................. ۴۹
طریقه­ی نگهدای، جابه­جایی و استفاده از کپسول­های گاز فشرده ........................................................... ۴۹
شناسنامه­سیلندرهای گاز ..................................................................................................................................... ۵۱
سازگاری گازهای فشرده ...................................................................................................................................... ۵۳
ایمنی استفاده از کپسول گاز آزگون ................................................................................................................ ۵۴
سیلندرهای گاز استیلن ....................................................................................................................................... ۵۴
نکته­های ایمنی کار با کپسول گاز استیلن ..................................................................................................... ۵۵
سیلندرهای گاز هیدرژون .................................................................................................................................... ۵۷
پاک­سازی سامانه­های هیدروژن گازی از گازهای اکسنده .......................................................................... ۵۸
شرایط محل نگهداری از سیلندرهای گاز هیدروژن ..................................................................................... ۵۹
انبار کردن سیلندرهای گاز هیدروژن ............................................................................................................... ۶۱
رگلاتورها .................................................................................................................................................................. ۶۲
انتخاب رگلاتور ........................................................................................................................................................ ۶۳
نصب رگلاتور ........................................................................................................................................................... ۶۴
بخش دهم: سمیت مواد شیمیایی ................................................................................... ۶۷
تقسیم­بندی ترکیبات شیمیایی بر مبنای اثرات فیزیولوژیکی ................................................................... ۶۷
گازهای سمی .......................................................................................................................................................... ۷۰
مونوکسید کربن (CO)................................................................................... ۷۰
دی اکسید کربن (CO۲) ...................................................................................................................................... ۷۲
کلر .............................................................................................................................................................................. ۷۲
کلرور کربونیل (COCL۲) ..................................................................................................................................... ۷۷
سولفید هیدروژن (H۲S) .................................................................................................................................... ۷۷
دی اکسید گوگرد (SO۲) .................................................................................................................................... ۸۲
اکسیدنیترو (NO۲) ............................................................................................................................................... ۸۳
سیانوژن (C۲N۲) .................................................................................................................................................... ۸۳
نشت جیوه ............................................................................................................................................................... ۸۳
بخش یازدهم: روش­های کاهش مقدار و یا سمیت زباله­های شیمیایی تولیدی در    آزمایشگاه             ۸۷
دستورالعمل­های پیشنهادی جهت دفع مواد شیمیایی ............................................................................... ۸۸
پیوست A: نمادهای عمومی ایمنی ................................................................................... ۹۱
پیوست B: برچسب­های خطر انجمن ملی حفاظت در مقابل آتش .................................... ۹۷
پیوست C: موادی که خطر آن­ها از ارزش آموزشی بیشتر است ..................................... ۱۰۱
پیوست D: مواد با ماهیتی خطرناک که ممکن است استفاده از آن­ها ارزش آموزشی داشته باشند      ۱۱۱
پیوستE: مواد شیمیایی ناسازگار .................................................................................. ۱۱۳
پیوست F: ایمنی و تجهیزات اضطراری توصیه شده برای آزمایشگاه ........................... ۱۱۷
پیوست G: چگونگی ورود یک ماده­ی شیمیایی به بدن .................................................. ۱۱۹
پیوست H: محدودیت­ها برای قرار گرفتن در معرض مواد ............................................. ۱۲۱
پیوستI: راهنمایی­های عمومی هنگام حوادث و یا ریزش مواد شیمیایی ...................... ۱۲۵
پیوست J: فهم یک MSDS ........................................................................................... ۱۲۹
پیوست K: نمونه­ی MSDS............................................................................................. ۱۳۱
پیوستL: عبارات ایمنی (هشدارS) و ریسک (هشدار R).............................................. ۱۴۱
منابع............................................................................................................................. ۱۴۷
 
دسته بندی موضوعی موضوع فرعی
علوم پایه شيمي

تمامی حقوق این سایت برای سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی محفوظ است. نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
Copyright ©۲۰۲۵ Iranian Students Booking Agency. All rights reserved