در سال‌های اخیر، تولید نانوذرات به ‏عنوان حامل‌‏هایی برای دارورسانی مورد توجه قرار گرفته است. حامل‌های نانویی با تغییر خصوصیات رهایش دارو، عملکرد دارو را بهبود داده و عوارض جانبی آن را کاهش می‌دهند. برای نیل به این هدف، سیستم‌های طراحی شده باید به گونه ای باشند که علاوه بر تحریک نکردن سیستم دفاعی بدن، حامل بتوانند مدت زمان طولانی تری در جریان خون باقی مانده و به میزان بیشتری به بافت هدف برسند. مقصود از سیستم‌های دارورسانی هدفمند، افزایش طول عمر دارو، اختصاصی کردن جایگاه رها شدن و برهمکنش کنترل شده دارو با بافت مورد نظر است. مزیت این سیستم، کاهش مقدار داروی دریافتی توسط بیمار، یکنواختی اثر دارو، کاهش اثرات جانبی دارو و کاهش نوسانات غلظت دارو است. این ویژگی ها سبب می شود میزان دارو در پلاسما و بافت های هدف، در سطح مورد نظر حفظ شده و از هر گونه آسیب به بافت های سالم جلوگیری به عمل آید. در ساخت این نوع از نانوذرات، از مواد مختلفی مانند پلیمرها، ذرات فلزی، و لیپیدها استفاده می‌‌شود که بسته به روش تولید، مورفولوژی متفاوتی دارند. سیستم‌های دارورسانی مبتنی بر حامل‌های نانویی، اکنون به بازار دارویی جهان وارد شده و استفاده از آنها در دارورسانی روز به روز در حال افزایش است.

سیستم های پیشرفته و هدفمند دارورسانی یکی از نیازهای اساسی پزشکی امروز به شمار می رود. هنگامی که دارو توسط بیمار مصرف می شود(خواه خوراکی باشد یا نباشد) در نهایت به جریان خون وارد می شود و از آنجا در سراسر بدن پخش می شود. این میزان از دارو به همه ارگان های بدن رسانده می شود و اساساً میزانی از دارو که به ارگان هدف می رسد، قابل توجه نیست؛ بنابراین به بیمار میزان بیشتری از دارو داده می شود، این میزان بیشتر دارو می تواند خطراتی برای سلامتی بیمار داشته و بر کیفیت زندگی او در زمان حال و آینده تأثیر گذار باشد. اگر روشی وجود داشته باشد که با آن بتوان به طور هدفمند دارو را به ارگان مورد نظر رساند پس می توان میزان کمتری از دارو به بیمار داد، اما نتیجه همچنان مطلوب باشد.

دارورسانی، در یک تعریف کلی، به معنی رساندن هدفمند دارو به بافت یا ارگان خاصی در بدن است. این کار می تواند از طریق خون، مایعات غیرخونی و یا تزریق مستقیم دارو انجام شود. هم اکنون روش های نوینی برای این کار وجود دارد و هر روز بیشتر توسعه می یابد.میزان دارو همیشه باید بین دو میزان، کمترین حد سمیت( MTC)و حداقل غلظت موثر (MEC) نگه داشته شود تا ضمن حفظ اثر گذاری، سمیت دارو نیز بر بدن تاثیر شدیدی نداشته و سلامت بیمار ضمن درمان تضمین شود. همه این اهداف و بیشتر را، می توان با دارو رسانی هدفمند به دست آورد.

یک سیستم دارورسانی موثر دو کار را انجام می دهد؛ اول این که دارو را به ارگان هدف می رساند و دوم این که میزان موثر دارو در بدن را حفظ می کند و مانع افت میزان آن می شود.

در کتاب حاضر، به مطالعه دارورسانی، لزوم استفاده از انواع نانو حامل‌های هوشمند برای رساندن هدفمند دارو به بافت هدف، بارگذاری دارو و نیز به کمینه رساندن اثرات جانبی دارو پرداخته شده است.

  پیش‌گفتار /5

فصل اول: مبانی دارورسانی/11

فصل دوم:دارورسانی هدفمند/27

فصل سوم: مبانی پایه فناوری نانو دارو و دارورسانی/41

فصل چهارم: نانو ذرات پلیمری      49

فصل پنجم: نواع نانو حامل‌های دارویی/79

فصل ششم: نانوذرات مغناطیسی در دارورسانی هدفمند/111

فصل هفتم: چارچوب‌های فلزی- آلی/127

فصل هشتم: نانواسفنج‌های سیکلودکسترین/147

فصل نهم: نانوذرات و دارورسانی از طریق پوست/167

فصل دهم: سیستم‌های نانو ساختار دارو رسان جهت درمان هدفمند سرطان/185

منابع/ 195