با پیشرفت علوم مختلف و مرتبط با دامپروری، بهویژه با اصلاح نژاد گونههای مختلف دامی که منجر به ایجاد دامهایی با قابلیت تولید بسیار بالا می گردد، روشهای قدیمی و سنتی تغذیه دام دیگر نمیتواندجوابگوی نیازهای فزاینده دامها باشد. بهناچار تلاشها و تحقیقات در زمینههای مختلف تغذیه دام و طیور گستردهتر شد و با افزایش تراکم پرورش و نگهداری دامها در واحد سطح و تغییر شیوه پرورش از سنتی به صنعتی، روشهای تغذیه آنها نیز تغییر یافته و بهطور کامل متحول شده است.
امروزه تغذیه دام مستلزم آن است که متخصص تغذیه بتواند جیرهها یا خوراکهای مکمل را طوری تنظیم نماید که بهقدر کافی اشتهاآور باشند تا مقدار مصرف کافی جیره برای تأمین اهداف موردنظر را تضمین کنند. جیرههای تنظیمشده باید بتوانند با هزینه معقول، سطوح کافی و متوازنی از موادمغذی را متناسب با سطح عملکرد دام تأمین کنند و قابلیتهای کافی برای آسیاب کردن، مخلوط کردن، جابجایی و ذخیرهسازی را داشته باشند. عوامل اصلی مؤثر در اقتصادی شدن فعالیتهای دامپروری عبارتند از: تغذیه دام، مدیریت علمی، اصلاح نژاد و ژنتیک دام و بهداشت. مهمترین بخش مربوط به تغذیه است که طبق نظر کارشناسان بهطور متوسط ٧٠ -٦٥ درصد هزینههای جاری هر واحد تولیدی را به خود اختصاص میدهد. بنابراین تنظیم جیرههای متوازن با حداقل قیمت، سهم بسزایی در اقتصادی شدن فعالیتهای تولیدی دام و طیور دارد. با تنظیم و ارائه جیرههای متوازن، علاوه بر تأمین سلامتی حیوان، محصولات تولیدی نیز از کیفیت لازم برای تأمین مواد مغذی مورد نیاز انسان برخوردار خواهند بود. اصولاً باید توجه داشت که استفاده از یک نوع ماده غذایی بهتنهایی نمیتواند تمام احتیاجات دام را برطرف کند، چون از طرفی حجم شکمبه و دستگاه گوارش حیوان محدود است و از طرف دیگر بدن حیوان به مجموعهای از مواد غذایی احتیاج دارد. این مجموعه مواد غذایی را جیره غذایی مینامند که باید برحسب احتیاجات نگهداری و احتیاجات تولید حیوان و نوع مواد غذایی و با توجه به جنبههای مالی آن تهیه و تنظیم گردد.
باید توجه داشت که برخی از مواد غذایی برای دستهای از دامها میتواند غذایی کامل باشد، درصورتی که برای گروهی دیگر این طور نیست. مثلاً شیر برای گوساله شیرخوار غذای کاملی است ولی از یک سن معین به بعد این غذا بهتنهایی نمیتواند تمام احتیاجات حیوان را برآورده سازد و یا میشها در دوره بارداری به مواد غذایی بیشتری احتیاج دارند. غذای نامناسب و ناکافی اثرات نامطلوبی روی میشها و برهها میگذارد، زیرا احتیاجات غذایی جنین ازطریق غذای مادر تأمین میگردد و کمبود مواد غذایی مخصوصاً در اواخر دوره آبستنی موجب تولید بره های لاغر و ضعیف میشود و خوراک مناسب باعث رشد سریع بره ها یا گوساله ها است. همچنین در زمان پرواربندی، دامها احتیاج بیشتری به غذاهای متراکم و مقوی دارند تا اضافهوزن آنها از نظر اقتصادی مناسبترباشد. برای تولید حداکثرمیزان شیر ، لازم است که تغذیه دامها با علوفه و کنسانتره به همراه یکدیگر و به صورت مکمل هم باشد.
بهطورکلی برای تأمین نیازهای غذایی دامها باید احتیاجات آنها را در مراحل مختلف زندگی مثل مرحله خشک بودن، مراحل مختلف آبستنی، مرحله شیرواری، مرحله شیرخوارگی بره ها وگوساله ها تأمین نمود.
فصل اول:کلیاتی در مورد مواد مغذی و خوراک دام
فصل دوم:اهمیت کنسانتره در دام
فصل سوم:مواد سازنده کنسانتره و ارزش غذایی آنها
فصل چهارم:اهمیت کنسانتره در تغذیه گوسفند و بز
فصل پنجم:مصرف کنسانتره در گاو و گوسالهها
فصل ششم: تغذیه کنسانتره در گاوهای شیری و بیماریهای متابولیکی
فصل هفتم:تغذیه کنسانتره در اسب
دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
كشاورزي و منابع طبیعی |
علوم دامی
|