با توجه به نگاه به نظام سلامت ملی، که اصلاح مدیریت دولتی را یکی از ارکان پیشگیری از فساد می داند، صرف اصلاح مدیریت دولتی در ایران فساد را ریشه کن نمی کند، بلکه عوامل کلیدی دیگری نیز هستند که در صورت تقویت آنها نظام کلان مدیریتی کشور می تواند از فساد پیشگیری کند و در نتیجه، مقوله مبارزه و حتی کنترل فساد را کم رنگ تر کند، لذا این ضرورت ایجاب می کند که از دیدگاه علمی مطالعات جدید در مورد فساد، باید با هدف تعیین، اندازه گیری و پیش بینی پدیده صورت گیرد، به گونه ای که مکانیسم ها و روش های کنترل (تنظیم) و حذف (مبارزه) آن به طرز مطلوبی تنظیم و اجرا شود.

بنابراین با شناسایی و تعیین شاخص های بومی می توان این شاخص ها را در بخش کلان و خرد جامعه محاسبه و به کار برد و با سنجش میزان فساد دستگاه ها؛ طبق این شاخص ها، راهکارهای صحیح برای پیشگیری و مقابله با فساد و ارتقای سلامت اداری را ارائه داد. لذا تدقیق در وضعیت و عملکرد نظام، تدبیر امور در مواجهه با فساد و مبارزه با آن، انبوهی از علل، عوامل و راهکارها را تبین می کند.

از آنجایی که در هر کشوری اولویت خاصی برای مفهوم فساد وجود دارد. قید اسلامی بودن به طور اجمالی چند شاخص اصلی را در توسعه ایجاد می کند و قید ایرانی بودن از توتالیته مدل توسعه غربی کاسته و به بومی شدن الگوی پیشرفت می انجامد. همچنان که به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی «هدف عمده ما عبارت است از ساختن کشوری نمونه که در آن رفاه مادی، همراه با عدالت و توام با روحیه و آرمان انقلابی، با برخورداری از ارزش های اسلامی تامین شود»، بدین منظور، به تعبیر معظم له «مدل توسعه در جمهوری اسلامی به اقتضای شرایط فرهنگی، تاریخی، اعتقادات و ایمان مردم، یک مدل کاملاً بومی و مختص به خود ملت ایران باشد و از جایی تقلید نگردد، بنابراین در پاسخ به ناکارآمدی ها ضروری است مدل های بومی پیشگیری و مبارزه با فساد برای کشور ارائه گردد تا چرخه سیاست گذاری در خصوص پیشگیری از بروز فساد به نحو مطلوب انجام پذیرد.

کتاب حاضر از 5 بخش و 11 فصل تشکیل یافته است. فصل اول به موضوع مفاهیم فساد می پردازد، فصل دوم دربرگیرنده نظریه های موجود در خصوص فساد است، فصل سوم اختصاص به  فساد اداری دارد، فصل چهارم در خصوص پیشگیری از فساد، فصل پنجم مربوط به روش های پیشگیری و مبارزه با فساد، فصل ششم شامل فساد در بخش عمومی ایران، فصل هفتم شامل اسناد بالادستی و بیانات رهبر معظم ایران پیرامون پیشگیری از فساد، فصل هشتم شامل اسلام و فساد، فصل نهم شامل بومی سازی مدل پیشگیری، فصل دهم شامل شاخص های بدست آمده الگوی بومی پیشگیری از فساد در بخش عمومی ایران و در نهایت فصل یازدهم اختصاص به نتیجه گیری و پیشنهادها دارد.

پیشگفتار/5

مقدمه/15

بخش اول: فساد/19

فصل اول: مفاهیم فساد/19

فصل دوم: نظریه های فساد/43

فصل سوم: فساد اداری/53

بخش دوم: پیشگیری از فساد/67

فصل چهارم: پیشگیری از فساد/67

فصل پنجم: تجربه کشورهای موفق در مورد پیشگیری از فساد/83

بخش سوم: بخش عمومی/95

فصل ششم: فساد در بخش عمومی ایران/95

فصل هفتم: اسناد بالادستی، قوانین و بیانات رهبر معظم پیرامون پیشگیری از فساد/117

بخش چهارم: مبارزه با فساد در اسلام/127

فصل هشتم: اسلام و فساد/127

بخش پنجم: الگوی بومی پیشگیری از فساد/143

فصل نهم: بومی سازی مدل پیشگیری از فساد/143

فصل دهم: شاخص های بدست آمده الگوی بومی پیشگیری از فساد در بخش عمومی ایران/155

فصل یازدهم: نتیجه گیری و پیشنهادها/223

فهرست منابع و ماخذ/255