فرش دستباف از جایگاه ویژه­ای در کشور ما برخوردار است، چرا که نقش خاصی را در زمینه­های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی ایفا می­کند. فرش به عنوان یکی از دستاوردهای مردم یک فرهنگ است که همراه با هنرهای دیگر مانند مینیاتور، طراحی، تشعیر و تذهیب، خاتم‌کاری، رنگرزی، کاشی‌کاری و غیره از نقوش سنتی منشأ گرفته که هویتی ایرانی داشته و مکمل یکدیگر هستند و این هویت را علی­رغم تکامل تاکنون حفظ کرده­اند. این هنر خود سنّت­آفرین و بیان­کننده حالات، باورها، اعتقادات و آداب و رسوم مردم در این سرزمین است. به لحاظ فرهنگی می‌توان گفت: فرش تنها کالایی است که ذکر نام آن با نام ایران عجین است. بخش عمده­ای از هنر و تمدن ایران مدیون فرش است و یکی از بهترین راه­ها و ابزار انتقال فرهنگ اصیل ایران به دیگر جوامع با سابقه­ای قریب به سه هزار سال است.

با توجه به اینکه فرش دستباف ایران در زمینه­های اقتصادی، اجتماعی و معیشتی، فرهنگی، فنی و هنری جایگاه ویژه و ارزنده‌ای داراست و نقش مهمی را در اشتغال­زایی و ارزآوری و صادرات برعهده دارد اما با چالش­ها و معضلات بسیاری روبرو است. از جمله این عوامل کلیدی ناهماهنگی تولید با نیاز بازار، عدم تبلیغات و بازاریابی صحیح و کشف بازارهای جدید، افزایش تعداد رقبا، سرقت طرح­های ایرانی، تحریم، استفاده از مواد اولیه نامرغوب و فقدان حمایت کافی از تولیدکنندگان و غیره است و در نهایت مطالعات مختلف در زمینه­های مرتبط و ارائه راه‌حل و راهکارهای مناسب با هدف برداشتن گام­های موثر در راستای ارتقاء و حفظ جایگاه رفیع این هنر صنعت ضروری است. از آنجايي كه فرش دستبافت در ايران به شكلي است كه توزيع درآمد حاصل از آن طيف وسيعي از اقشار را شامل می‌شود هر گونه مطالعه و بررسي در اين زمينه نهايتاً منجر به ارائه راه­حل­هايي خواهد شد كه مي­تواند در برنامه­ريزي براي اين چرخه اقتصادي موثر باشد. اين صنعت، سهم بالايي از فرصت­هاي شغلي را پديد آورده با توجه به اينكه استان لرستان از نظر نيروي انساني بيشترين بافنده را در سطح كشور داراست با این وجود به دلیل نداشتن منابع مکتوب معتبر در حوزه فرش دستباف لرستان و عدم شناخت کافی در خصوص پیشینه و اصالت، طرح­ها و نقوش فرش لرستان و تقليد از نقشه­هاي ساير نقاط كشور سبب شده هويت تاريخي فرش­هاي لري از بين برود و صرفاً نقشه­هاي ساير استان­ها بافته شود و سپس به همين نام به بازارها ارائه شود. با اين حال، بافت فرش دستباف بدون توجه به طرح و نقش­هاي اصيل هر منطقه هويت فرهنگي هنري و اجتماعي و تاريخي آن قوم را به خطر مي­اندازد. شناسايي نقوش و رنگ­هاي اصيل فرش لرستان به حفظ هويت قومي منطقه كمك مي­كند.

بر همین اساس خوشه فرش دستباف لرستان و شرکت شهرک­های صنعتی لرستان، پژوهش و تألیف کتاب در این زمینه را در اولویت برنامه­های خود قرار دادند. با توجه به قدمت فرش­بافي در منطقه و با تكيه بر پتانسيل­هاي موجود اميد مي­رود كه با انتقال، آموزش و ترويج دستاوردهاي چنين تحقيقي، تكاپو تازه­اي به فرش­بافي منطقه داده و شاهد بازه توليد طرح­هاي و نقش­هاي فراموش شده­ي لرستان بوده و چشم­انداز تازه­اي به صادرات دست‌بافته­هاي لرستان داشت.

این مجموعه حاصل حمایت شرکت شهرک­های صنعتی لرستان و تحقیقات میدانی نگارنده طی برنامه برنامه زمانی هشت ماهه از حوزه‌های استقرار عشایر و مناطق روستایینشین شهرستان­های خرم­آباد، پلدختر، الیگودرز، ازنا، دورود، بروجرد، سلسله و دلفان و نیز استفاده از تحقیقات، پژوهش­ها و نوشتار اساتید و پژوهش­گران بزرگ قالی ایران همچون پرویز تناولی، سیروس پرهام، علی حصوری و تورج ژوله است.

کتاب حاضر در ده فصل به شناسایی، معرفی، تجزیه و تحلیل فرش دستباف لرستان از نظر طرح و نقش، مواد اولیه، ابزار و تجهیزات مورد استفاده، فرآیند تولید، شیوه مراقبت­های لازم از فرش دستباف، شناسایی انواع طرح­ها و آنالیز نقوش قالی­های عشایری و روستایی لرستان، تحلیل بصری فرش­های اصیل لرستان و چالش­ها و پیشنهادات می­پردازد که آگاهی از این مطالب دریچه ورود به فرش دستباف لرستان است.

فصل اول خوشه های کسب و کار

فصل دوم:مواد اولیه مورد استفاده در فرش دستباف

فصل سوم:مکانیزم بافت در قالی بافی

فصل چهارم:استان لرستان

فصل پنجم:قالی لرستان

فصل ششم:تحلیل بصری قالی های اصیل لرستان

فصل هفتم: چالش ها و پیشنهادات