گونه‌های شاخص گیاهان دارویی شمال غرب ایران
نویسنده:
حسین کربلائی خیاوی، یونس رستمی‌کیا، علی صمدزاده
مترجم:
-
سال نشر:
1400
صفحه:
112
نوبت چاپ:
1

سـرزمین ایران کشـوری ممتاز و با رتبه بالا از نظر غنای گیاهی و تنوع زیسـتی و دارای 11 اقلیـم از 13 اقلیـم شـناخته شـده جهانی اسـت. براسـاس نظر گياه شناسـان و پژوهشـگران، تعـداد گونه­هـاي گياهـي ايـران در حدود 8000 گونه اسـت کـه از نظر تنوع گونـه­ای حداقل دو برابر قاره اروپاسـت. تحقيقات نشـان داده اسـت كه بيش از 2300 گونه از گياهان كشـور داراي خـواص دارويـي، عطـري، ادويه­اي و آرايشي- بهداشـتي
هسـتند. به علاوه 1728 گونه از این گیاهان به عنوان گیاهان بومی ایران مي­باشـند و منحصـراً در ایران پراکنش دارند و به
­عنـوان يك ظرفيت انحصاري در كشـور
محسـوب مي­شـوند
. ولی بر اساس گزارش وزارت بهداشت و درمان در حال حاضر حدود 300 نوع داروی گیاهی در کشور تولید می­گردند که حدود 4 درصد داروهای مورد
استفاده را تشکیل می­دهند.

امروزه به­رغم فراوانی داروهای شیمیایی، استفاده از گیاهان دارویی در حال افزایش است و تولید و تجارت این گیاهان رقم قابل ملاحظه­ای را به خود اختصاص داده است. به­طوری که حجـم تجـارت جهانـی گیاهان دارویـی از 60 میلیـارد دلار در سـال 1996 بـه 100 میلیارد دلار در سـال 2010 افزایش یافته اسـت و بر اسـاس پیش­بینی بانک جهانی در سـال 2050 گـردش مالـی و تجـارت جهانـی متمرکـز و مبتنی بـر گیاهان دارویـی و داروهـای گیاهی به حـدود 5000 میلیارد دلار خواهد رسـید.

در اكثـر كشـورهاي توسـعه‏يافته، طـب­سـنتی در ابعـاد مختلـف تحـت حمايت دولـت قرار گرفتـه و سـهم خوبي از تأمين سلامت مردم را در سيسـتم سلامت كشـور به
عهـده گرفته اسـت. طـب سـنتی چيـن 40 درصـد خدمات بهداشـتي - درمانـي را در اين كشـور بر عهده دارد، پوشـش بيمـه­اي هزينـة درمـان، دارو و خدمـات طـب
سـنتی در ژاپـن، چيـن، كـره و ويتنام به­صورت كامل اسـت و در كشـورهاي آلمان، اسـتراليا، نروژ، انگلسـتان، كانادا و آمريكا قسـمتي از هزينه­هـا توسـط سـازمان­هاي بيمـه پرداخت مي‌شـود
.

بنابراین ضروری است وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز زمینه دسترسی به این فرآورده‌ها و همچنین ترویج مصرف و جایگزین شدن آنها را با داروهای شیمیایی بیش از پیش ایجاد کند. البته ذکر این نکته لازم است که تنها افزایش مصرف قاعدتاً نمی‌تواند راهکار خوبی باشد و وقتی افزایش مصرف مطرح می‌شود منظور افزایش مصرف درست و منطقی است و باید تجویز منطقی فرآورده‌های طبیعی و سنتی باشد.

در حال حاضر که هزینه برخی داروهای شیمیایی بالاست با استفاده از آموزه‌‌های طب سنتی می‌‌توان از بروز برخی بیماری‌‌ها پیشگیری کرد و مصرف دارو را کاهش داد. در گذشته از این ظرفیت طبیعی که کارکردی بهداشتی – درمانی دارد، بهره­برداری چندانی نمی­شد. خوشبختانه در سال­هاي اخير، تلاش­هاي فراواني براي شناخت همه جانبه گياهـان دارويـي از نظـر نـوع گونه و پراكنش آنها در ايران، شرايط اكولوژيك، استفاده­هاي دارويي، اسـتخراج، تجزيـه، شناسـايي مواد مؤثره، كشت و اهلي كردن، اصلاح گونه­هاي مهم، بررسي روش­هاي نوين در افزايش مواد مؤثره و مطالعه اثرات دارويي آنها صورت گرفته و نتايج جالب توجهي نيز حاصل شده است.

نظر به اینکه تاکنون کتابی در مورد گونه‌های گیاهان دارویی شمال‌غرب کشور تألیف نشده است، قرار بر این شد که این کتاب تدوین و در اختیار کارشناسان، دانشجویان، کشاورزان و سرمایه‌گذاران علاقه‌مند گیاهان دارویی قرار گیرد.

 

 

 

پیشگفتار15

مقدمه. 19

فصل اول: تعاریف... 21

تعاریف عمومی.. 23

ریشه. 23

ساقه. 24

برگ... 25

گل آذین. 25

میوه 26

تعاريف اختصاصی.. 27

گیاه دارویی.. 27

داروی گیاهی.. 27

طب سنتی.. 28

فرآوردههای گیاهی.. 28

مواد مؤثره گياهان دارويي.. 29

مهمترين متابولیت‌های ثانویه. 29

نحوه شناسائی گونه‌های دارویی.. 32

فصل دوم: تشریح خصوصیات گیاه شناسی و مصارف دارویی.. 37

بومادران سفید. 39

بومادران زرد. 40

مارچوبه. 41

ختمی.. 42

بابونه زرد. 43

ترخون.. 44

افسنطین.. 45

برنجاسف... 46

مینای چمنی (مارگریت) 47

گاو زبان آلمانی.. 48

همیشه بهار 49

کاسنی معمولی.. 50

زالزالک زرد. 51

سیاه ولیک... 52

کدوی تخم کاغذی.. 53

داتوره (تاتوره) 54

گل گاو زبان ایرانی.. 55

سنجد معمولی.. 56

ریش بز. 57

سریش.... 58

توت فرنگی وحشی.. 59

رازیانه. 60

شیرین بیان.. 61

سنجد تلخ.. 62

گلپر. 63

گل راعی (علف چای) 64

زوفا 65

زنبق آلمانی.. 66

اسطوخودوس (لاواند) 67

کتان.. 68

پنیرک (ختمی‌خبازی) 69

گندنای کوهی.. 70

بادرنجبویه. 71

نعناع فلفلی.. 72

نعناع سبز. 73

ازگیل وحشی.. 74

توت سفید. 75

مفراح.. 76

پونهسای سبلان.. 77

سیاهدانه. 78

گل مغربی.. 79

مرزنجوش.... 80

گوش بره سفید. 81

عروسک پشت پرده 82

برازمبل.. 83

نسترن کوهی.. 84

گل محمدی.. 85

نسترن زرد. 86

سداب... 87

بید سفید. 88

مریم گلی.. 89

مریم گلی ارغوانی.. 90

گل صابونی.. 91

بشقابی.. 92

تاج‌ریزی سیاه 93

تلخ بیان.. 94

شاه اسپرم. 95

کلپوره (مریم نخودی) 96

آویشن کوهی.. 97

آویشن باغی.. 98

آویشن سرنیزه‌ای.. 99

آویشن دنایی.. 100

آویشن آذربایجانی.. 101

آویشن تفلیسی.. 102

آویشن.. 103

آویشن کرکدار 104

گزنه. 105

سیاهگیله. 106

سنبل الطیب (علفگربه) 107

گل ماهور 108

پیچ تلگرافی (پروانش) 109

بنفشه عطری (بنفشه ایرانی) 110

منابع.. 111

 

.. 32


تمامی حقوق این سایت برای سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی محفوظ است. نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
Copyright ©2024 Iranian Students Booking Agency. All rights reserved