کتاب حاضر يكي از کتاب‌های علمي و تخصصي است كه در زمينۀ مبانی گاز طبیعی، اکتشاف، حفاری و تکمیل چاه گاز طبیعی، تولید گاز طبیعی و فرآورش گاز طبیعی، انتقال گاز طبیعی-خطوط لوله و گاز طبیعی فشرده شده، گاز طبیعی مایع شده (LNG)، تبديل گاز به مایع (GTL)، مخازن گاز طبیعی زیرزمینی و عرضۀ گاز طبیعی، منابع انرژی جایگزین و محیط زیست منتشر شده‌است

1-1 مقدمه 1

1-2  موقعيت‌های زمين‌شناسي 1

1-3 پیدایش گاز طبیعی و تجمع آن 6

1-4 منابع گاز طبیعی 7

1-4-1 گازهای غیرهمراه نفت 9

1-5-1 رفتار فازی گاز خشک و تر 12

1-5-2 رفتار فازی ناحیۀ وارونه 12

1-5-3 رفتار فازی گازهاي همراه نفت 13

1-6 ويژگي‌هاي گاز طبیعی 13

1-6-1 وزن مخصوص گاز 14

1-6-2 ضریب انحراف گاز از حالت ایده‌آل 16

1-6-3 چگالی گاز 23

1-6-4 ضریب حجمی گاز سازند 23

1-6-5 تراكم‌پذيری گاز 24

1-6-6 گرانروی گاز 25

1-6-7 معادلات تجربی مفید 29

1-7 تبدیلات و واحدها 32

1-8 منابع 33

2-1 مقدمه 35

2-2 اکتشاف 35

2-3 حفاری 41

2-3-1 حفاری چاه گاز طبيعي 43

2-3-2 حفاری چاه‌هاي عمیق 45

2-3-3 آسیب حفاری 45

2-3-4 ضربۀ گاز3 47

2-4 تکمیل چاه 49

2-4-1 بار مایع در چاه‌هاي گازی 52

2-4-2 فشار بالاسر لولۀ جداری 55

5-2 منابع 58

3-1 مقدمه 59

3-2 معادلات دارسی و غيردارسي در محیط متخلخل 60

3-3 جريان به داخل چاه گاز تحت جريان دارسی 62

3-3-1 جريان حالت پایا و شبه‌پایا 62

3-3-2 جريان ناپایا 66

3-4 جريان به‌درون چاه گاز تحت جريان غيردارسي 69

3-4-1 جريان آشفته در چاه گاز 69

3-4-2 معادلات تجربی آشفتگی در چاه گاز عمودی 71

3-5 جريان به‌درون چاه گاز افقی 72

3-6 شكاف‌دارکردن هیدرولیکی 79

3-6-1 مروری بر شكاف‌دار کردن هیدرولیکی 79

3-6-2 مفهوم شاخص بي‌بعد تولید 80

3-6-3 طراحی شکاف یکپارچه (UFD) 81

3-6-4 عملکرد چاه شكاف‌دار هیدرولیکی با آشفتگی 84

3-6-5 شكاف‌دار کردن چاه‌هاي گازی افقی 88

3-7 تحویل‌دهي چاه 92

3-8 پيش‌بيني عملکرد چاه و موازنه مواد 97

3-9 منابع 101

4-1 مقدمه 104

4-2 جداسازی گاز طبيعي و مایع 106

4-2-1 سازوکار جداسازی ثقلی 108

4-2-2 طراحی جداكنندۀ سه‌‌فازی 112

4-3 نم‌زدایی گاز طبیعی- حذف آب 133

4-3-1 محاسبۀ مقدار آب 133

4-3-2 هيدرات‌هاي گاز طبيعي 138

4-3-3 نم‌زدائي به روش جذب سطحي 140

4-3-4 نم‌زدائي با جذب 140

4-4 شيرين‌سازي گاز طبيعي ـ حذف گازهاي اسيدي 147

4-5 منابع 149

5-1 مقدمه 151

5-2 خطوط لوله 152

5-2-1  اندازۀ خط لوله 153

5-2-2 تراکم 159

5-3 انتقال دریایی CNG 164

5-3-1 حامل‌های CNG 166

5-3-2 بهينه‌سازي ظرفيت مخازن ذخيره و خط سير آن‌ها در انتقال CNG 170

5-4 منابع 184

6-1  مقدمه 185

6-2 فرآیند LNG 186

6-3 مايع‌سازي LNG 188

6-3-1 بررسی ترمودینامیکی فرآیندهای LNG 190

6-3-2 فرآیند مبرد مخلوط با پيش‌سردكن پروپان C3MR/(PPMRTM) 202

6-3-3 فرآیند آبشاری اصلاح‌شده 203

6-3-4 فرآیند مبرد مخلوط تک مرحله‌ای 204

6-3-5  فرآیند آبشاری سیال مخلوط 206

6-3-6 فرآیند لیکوئیفین LiquefinTM 207

6-3-7 فرآیند مبرد مخلوط دوگانه (DMR) 209

6-4 حامل‌هایLNG 211

7-1 مقدمه 217

7-2 چرا GTL؟ 218

7-3  فرآیندهای GTL 219

7-4 GTL براساس تبدیل مستقیم گاز طبيعي 221

7-5 GTL براساس تبدیل غیرمستقیم گاز طبيعي 222

7-5-1  مبانی 222

7-5-2 گازسنتز و ريفرمينگ گاز طبيعي 224

7-5-3 سنتز فیشر-تروپش 234

7-5-4 بهبودفرآورده2 250

7-6 منابع 254

7-7  پیوست – کنش‌یاری (بارتالومیو و فرراتو، 2005) 255

8-1 مقدمه 258

8-2 انواع مخازن زیرزمینی 258

8-3 پيش‌بيني‌های ذخيره‌سازي 260

8-3-2 هدررفت در مخازن گاز 265

8-3-3  قابلیت تزریق در چاه‌ ذخيره‌سازي گاز 267

8-4  بحث و نتیجه‌گیری 268

8-5  منابع 269

9-1 مقدمه 270

9-2 وضعیت بسیار دشوار انرژی 271

9-3 مزایای سوخت‌های فسیلی 272

9-4 قابیلت جایگزینی انرژی در برابر عدم انعطاف 272

9-5 پتانسیل منطقه‌اي عرضۀ گاز 274

9-6 جایگزین‌های گاز طبيعي در تولید الکتریسیته 275

9-6-1 ذغال‌سنگ 275

9-6-2 انرژی هسته‌اي 276

9-6-3 انرژی باد 277

9-6-4 انرژی خورشیدی 277

9-7 مبانی تولید الکتریسیته از منابع انرژی جایگزین 279

9-7-1 ذغال‌سنگ 279

9-7-2  انرژی باد 280

9-7-3 هسته‌اي 281

9-7-4 انرژی خورشیدی 283

9-8 اقتصاد تولید الکتریسیته از منابع مختلف انرژی 285

9-9 اثرات زيست‌محيطي سوخت‌های فسیلی و منابع انرژی تجدیدپذیر 291

9-9-1 اثرات زيست‌محيطي ذغال‌سنگ 291

9-9-2 اثرات زيست‌محيطي نيروگاه‌های هسته‌اي 292

9-9-3 اثرات زيست‌محيطي توربين‌های بادی 293

9-9-4 اثرات زيست‌محيطي سامانه‌های PV 293

9-10 منابع 294